Sau hơn một thập kỷ dưới sự lãnh đạo của Tim Cook, Apple đang đối mặt với một thách thức mang tính sống còn: nguy cơ đi vào “vết xe đổ” của Nokia. Giữa lúc tốc độ đổi mới chậm lại và một thế hệ lãnh đạo kỳ cựu chuẩn bị nghỉ hưu, lời cảnh báo từ chính nội bộ công ty cho thấy “Nhà Táo” đang đứng trước một trong những ngã rẽ quan trọng nhất kể từ sau thời kỳ Steve Jobs.
Khủng hoảng chuyển giao và một thế hệ lãnh đạo “già cỗi”
Theo Bloomberg, bộ máy lãnh đạo của Apple đang cho thấy những dấu hiệu của sự lão hóa và trì trệ. Gần đây nhất, người được xem là ứng cử viên tiềm năng nhất để kế nhiệm CEO Tim Cook, Giám đốc Vận hành Jeff Williams, đã thông báo sẽ nghỉ hưu vào cuối năm nay. Sự ra đi của ông để lại một khoảng trống quyền lực rất lớn trong đội ngũ điều hành.
Đây được xem là giai đoạn chuyển tiếp lớn nhất trong nội bộ Apple kể từ sau khi Steve Jobs qua đời. Vấn đề càng trở nên đáng lo ngại hơn khi nhiều quản lý cấp cao khác của công ty như Greg Joswiak (phụ trách marketing) hay Phil Schiller (phụ trách App Store) đều đã ngoài 60 tuổi. Điều này đặt ra một bài toán cấp bách cho Apple trong việc tìm kiếm và xây dựng một đội ngũ lãnh đạo kế cận, trước khi khoảng trống về tầm nhìn chiến lược trở thành một điểm yếu chí mạng.
Mặc dù vậy, vị thế của Tim Cook vẫn rất vững chắc. Dưới sự hậu thuẫn mạnh mẽ từ hội đồng quản trị, vị CEO 64 tuổi này vẫn đang nắm quyền lãnh đạo toàn diện, và thậm chí có thể sẽ tiếp tục đảm nhận vị trí Chủ tịch trong tương lai, tương tự như các nhà lãnh đạo ở Disney hay Microsoft. Sự thành công về mặt tài chính, với giá trị cổ phiếu Apple tăng hơn 1.500% kể từ năm 2011, là một minh chứng cho sự tin tưởng này.
Lời cảnh báo từ nội bộ: Nguy cơ trở thành “Nokia tiếp theo”
Tuy nhiên, những con số tài chính không thể che mờ một thực tế rằng Apple đang dần mất đi động lực đổi mới. Tốc độ cải tiến chậm lại và các dòng sản phẩm thiếu đột phá đã khiến Apple dần giống với Nokia của những năm 2010 – một gã khổng lồ đang ở trên đỉnh cao nhưng lại có nguy cơ bị các đối thủ vượt mặt.
Mối lo ngại này không chỉ đến từ các nhà phân tích bên ngoài. Chính Eddy Cue, Giám đốc mảng dịch vụ và là một trong những cố vấn thân cận nhất của Tim Cook, được cho là đã cảnh báo trong nội bộ công ty rằng họ có nguy cơ trở thành “BlackBerry hoặc Nokia tiếp theo” nếu không nhanh chóng thích nghi.
Đây không phải là một lời cảnh báo mang tính cường điệu. Khác với thời kỳ Steve Jobs, Apple hiện không còn là đơn vị dẫn đầu tuyệt đối về đột phá sản phẩm. Trong khi đó, các đối thủ lại đang có những sự bứt phá mạnh mẽ cả về công nghệ lẫn thiết kế.
Ngã rẽ của một đế chế
Bản thân Tim Cook cũng được cho là đã nhận ra vấn đề. Trong quá khứ, ông đã rất thành công trong việc mở rộng thị trường Trung Quốc và thúc đẩy sự phát triển của các sản phẩm mới như Apple Watch và AirPods, cũng như xây dựng một hệ thống dịch vụ mang lại nguồn thu khổng lồ. Tuy nhiên, mô hình này đang bắt đầu cho thấy những giới hạn.
Sự ra đi của Jeff Williams đang buộc Apple phải tái cấu trúc lại cách vận hành. Giờ đây, các nhóm thiết kế quan trọng sẽ phải báo cáo trực tiếp lên cho Tim Cook. Động thái này, dù có thể giúp tăng cường hiệu quả quản trị, cũng cho thấy một sự thiếu nhất quán trong định hướng chiến lược và một khoảng trống về nhân sự cấp cao.
Apple đang ở một ngã ba đường quan trọng. Nếu tiếp tục vận hành với tốc độ cải tiến như hiện tại, công ty có nguy cơ đánh mất cả vị thế dẫn đầu lẫn bản sắc thương hiệu đã xây dựng trong nhiều thập kỷ. Lời cảnh báo từ chính nội bộ công ty cần được xem xét một cách nghiêm túc hơn bao giờ hết.
